Salzburska katedra
Najważniejszą budowlą sakralną wśród licznych kościołów w Salzburskich jest katedra. Jej okazała kopuła i dwie barokowe wieże są charakterystyczną dominantą Starego Miasta.
Potężna katedra jest pierwszą budowlą barokową na północ od Alp. Już z dali widoczna jest jej robiąca olbrzymie wrażenie fasada, wykonana z lokalnego białego marmuru. Zdobią ją cztery monumentalne rzeźby przedstawiające apostołów i patronów landu: św. Piotra z kluczem, św. Pawła z mieczem, św. Ruperta z beczką soli oraz św. Wirgiliusza z modelem kościoła. Na nastawie szczytowej widnieją dwa herby należące do budowniczych katedry: arcybiskupów Markusa Sittikusa i Parisa Lodrona. Plac Katedralny ze statuą Najświętszej Marii Panny tworzy rodzaj atrium, które już od 90 lat jest w okresie Festiwalu Salzburskiego wspaniałą scenerią do sztuki „Jedermann” Hugo von Hofmannsthala. Zimą odbywa się tu słynny jarmark adwentowy.
Do najcenniejszych zabytków w katedrze należy spoczywająca na romańskich lwach (1200 r.) chrzcielnica z brązu (1311 r.), w której chrzczony był kompozytor Wolfgang Amadeusz Mozart i ksiądz Joseph Mohr, autor słów „Cichej nocy”. Wśród skarbów świątyni wyróżniają się organy główne, trzy bramy katedralne (Schneider-Manzell, Mataré i Manzú) oraz siedem dzwonów. Pozostałe dzieła, dokumentujące 1300-letnią historię kościoła, obejrzymy w Muzeum Katedralnym.
Dzieje salzburskiej katedry związane są ściśle z miejscowymi arcybiskupami, którzy oprócz urzędu kościelnego sprawowali też władzę świecką. Byli oni książętami w suwerennym państwie kościelnym, jakim był niegdyś Salzburg. Na przestrzeni wieków katedra była kilkakrotnie niszczona przez pożary, odbudowywana i rozbudowywana. Nad bramami prowadzącymi do świątyni widnieją daty upamiętniające jej trzy konsekracje: 774, 1628 i 1959.
Pierwszą katedrę w tym miejscu wybudował w 767 r. biskup Wirgiliusz. Podczas konsekracji w 774 r. na jej patronów powołano św. Piotra i św. Ruperta. W 1167 r. została ona doszczętnie zniszczona przez pożar. Dziesięć lat później odbudował ją we wspaniałej postaci arcybiskup Konrad III. Zaliczała się do najpotężniejszych romańskich kościołów po północnej stronie Alp. Pozostałości obu poprzednich budowli można dzisiaj obejrzeć w krypcie katedralnej.
Kolejny poważny pożar nawiedził katedrę w 1598 roku. Panujący wówczas arcybiskup Wolf Dietrich von Raitenau postanowił usunąć uszkodzoną budowlę i wybudować zupełnie nową, w modnym wówczas renesansowym stylu. Pech chciał, że w realizacji projektu przeszkodziła mu wojna z Bawarią, detronizacja i dożywotne więzienie. Jego następca, Markus Sittikus, miłośnik włoskiego baroku, powierzył prace budowlane Santino Solariemu, lecz nie dożył ukończenia świątyni. Została poświęcona w 1628 roku przez arcybiskupa Parisa Lodrona. Podczas nalotów bombowych jesienią 1944 roku w gruzach legła kopuła i duża część prezbiterium. Odbudowa katedry trwała 14 lat i zakończyła się jej uroczystą konsekracją w 1959 roku.
Obecnie oddaje do dyspozycji wiernych ok. 900 miejsc siedzących.
